Eksplorując Boom NFT: Jak inwestować w cyfrowe dzieła sztuki na dynamicznym rynku NFT

 Rok 2023 przyniósł ze sobą ekscytujący rozwój na rynku finansowym – eksplozję popularności NFT (Non-Fungible Token). Te cyfrowe aktywa zyskały niesamowitą uwagę inwestorów, artystów i miłośników sztuki, otwierając nowe możliwości zarówno dla kolekcjonerów, jak i specjalistów od inwestycji. W tym artykule zgłębimy tę fascynującą nową przestrzeń inwestycyjną, wyjaśniając, czym są NFT, dlaczego zdobyły tak dużą popularność oraz jak można mądrze inwestować w cyfrowe dzieła sztuki.

NFT (Non-Fungible Token) to rodzaj cyfrowego aktywa opartego na technologii blockchain, który reprezentuje unikalny element lub przedmiot wirtualny. Oznacza to, że każdy NFT jest niezamienne, co oznacza, że nie jest wzajemnie wymienialny w sposób identyczny, jak to ma miejsce w przypadku klasycznych kryptowalut, takich jak Bitcoin czy Ethereum.

Różnica między NFT a kryptowalutami polega na tym, że kryptowaluty są wzajemnie wymienialne w ramach tej samej jednostki. Innymi słowy, 1 Bitcoin jest zawsze równy 1 Bitcoin, i można je wymieniać w sposób bezpośredni i równoważny. Natomiast NFT to cyfrowe tokeny, które reprezentują indywidualne, unikalne obiekty, takie jak dzieła sztuki, filmy, muzyka, gry wideo, wirtualne nieruchomości, kolekcjonerskie przedmioty i wiele innych. Każdy NFT ma swoją wyjątkową tożsamość i nie może być bezpośrednio wymieniany z innymi NFT w sposób 1:1.

Przykłady cyfrowych aktywów, które można reprezentować za pomocą NFT:

1. Sztuka cyfrowa: Artyści mogą tworzyć i sprzedawać cyfrowe dzieła sztuki jako NFT. Każde NFT reprezentuje konkretną pracę i może zawierać informacje o autorze, historii tworzenia i ewentualnych prawach autorskich.

2. Muzyka: Artyści muzyczni mogą wydawać swoją muzykę jako NFT, umożliwiając fanom nabycie cyfrowych kopii albumów lub singli, które posiadają wartość kolekcjonerską.

3. Gry wideo: Twórcy gier wideo mogą tworzyć NFT, które reprezentują unikalne postacie, elementy gry lub przedmioty wirtualne. Gracze mogą je kolekcjonować lub wykorzystywać w grach.

4. Kolekcjonerskie przedmioty: NFT mogą reprezentować wirtualne kolekcjonerskie przedmioty, takie jak wirtualne karty, figurki, odznaki itp.

5. Wirtualne nieruchomości: Platformy NFT umożliwiają tworzenie i handel wirtualnymi nieruchomościami oraz przestrzeniami w wirtualnych światach.

6. Rzadkie przedmioty w grach: NFT mogą reprezentować rzadkie i unikalne przedmioty w grach wieloosobowych, które gracze mogą zbierać i handlować.

7. Autentyczność i śledzenie pochodzenia: NFT mogą być wykorzystywane do potwierdzenia autentyczności produktów fizycznych poprzez umieszczenie ich cyfrowej reprezentacji na blockchainie.

W skrócie, NFT umożliwiają cyfrową reprezentację unikalnych i niepowtarzalnych aktywów, co otwiera nowe możliwości dla artystów, twórców gier, kolekcjonerów i inwestorów na całym świecie.

Omówienie czynników, które przyczyniły się do gwałtownego wzrostu popularności NFT:

1. Unikalność i Właścicielstwo Cyfrowych Aktywów: NFT zapewniają sposób na udowodnienie i zabezpieczenie własności unikalnych cyfrowych aktywów, co wcześniej było trudne do osiągnięcia w środowisku online. To daje kolekcjonerom i inwestorom poczucie posiadania czegoś naprawdę wyjątkowego.

2. Kolekcjonerska Wartość: NFT przypominają tradycyjne kolekcjonerskie przedmioty, co odzwierciedla się w ich wartości. Ludzie chętnie kolekcjonują przedmioty, które stanowią część kultury popkultury, takie jak karty sportowe, figurki czy plakaty filmowe. NFT rozszerzają tę koncepcję na sferę cyfrową.

3. Globalny Rynek: Internet umożliwia globalną dystrybucję NFT, co przyciąga artystów, twórców i kolekcjonerów z różnych zakątków świata. To sprawia, że rynek staje się bardziej zróżnicowany i dynamiczny.

4. Nowe Możliwości Dla Artystów: Dla artystów NFT oznaczają nowe źródło dochodów i większą kontrolę nad własnym dziełem. NFT umożliwiają twórcom zarabianie na swojej twórczości poprzez opłaty za transakcje wtórne oraz zachęcają do eksperymentowania z nowymi formami i mediami.

5. Łatwa Handlowalność: Handel NFT odbywa się na platformach internetowych, co sprawia, że proces jest stosunkowo prosty i dostępny dla szerszego grona osób. To przyciąga inwestorów, którzy chcą wziąć udział w nowym trendzie.

Wpływ znanych osobistości, artystów i marek na rozwój rynku NFT:

1. Reklama i Uwaga Mediów: Kiedy znane osobistości, takie jak artyści muzyczni, sportowcy czy celebryci, zaangażują się w rynek NFT, przyciągają uwagę mediów. To z kolei zwiększa świadomość społeczeństwa na temat NFT i skłania ich do zainteresowania tym rynkiem.

2. Nowe Formy Twórczości: Artystyczne innowacje znanych osób mogą przyciągnąć fanów i inwestorów, którzy chcą mieć unikalne dzieła swoich ulubionych twórców. To prowadzi do większej różnorodności wśród dostępnych NFT.

3. Kreowanie Trendów: Osoby o dużej społeczności na mediach społecznościowych mogą stworzyć trend, zachęcając swoich obserwatorów do zainteresowania się NFT. To może wywołać lawinowy efekt, przyciągając nowych uczestników na rynek.

4. Współpraca Z Markami: Wpływowe marki mogą współpracować z artystami i twórcami, tworząc limitowane edycje NFT związane z ich produktem lub usługą. To tworzy nowe okazje dla kolekcjonerów i entuzjastów marki.

   Korzyści wynikające z inwestowania w NFT:

5. Udział w Twórczości Artystów: Inwestowanie w NFT umożliwia uczestniczenie w wsparciu artystów i kreatywnych projektów. Kupując NFT, inwestorzy mogą poczuć się zaangażowani w proces tworzenia i promocji unikalnych dzieł sztuki, muzyki czy innych form twórczości.

6. Potencjalne Zyski: Wzrost popularności NFT może prowadzić do długoterminowej aprecjacji wartości cyfrowych aktywów. Kolekcjonerska natura NFT oraz zainteresowanie ze strony społeczności mogą skutkować rosnącym popytem i, w rezultacie, wzrostem cen.

7. Dostępność Globalna: Inwestowanie w NFT nie zna granic geograficznych. Platformy internetowe umożliwiają inwestorom na całym świecie dostęp do różnorodnych projektów i twórczości.

8. Nowe Możliwości Kolekcjonerskie: Dla pasjonatów kolekcjonowania, NFT oferują możliwość posiadania cyfrowych aktywów związanych z ulubionymi artystami, markami czy seriami.

Ryzyka związane z rynkiem NFT:

1. Zmienność Cen: Rynki NFT są niezwykle dynamiczne i narażone na dużą zmienność cen. Ceny NFT mogą wzrosnąć szybko, ale także szybko spaść, co wiąże się z ryzykiem utraty wartości inwestycji.

2. Ryzyko Pompowania: Niektóre projekty NFT mogą stać się celem manipulacji cenami (pump and dump), w której cena zostaje sztucznie zwiększona, a potem nagłowo obniżona przez grupy inwestorów, aby wygenerować zyski kosztem innych uczestników rynku.

3. Wyzwania Autentyczności: Istnieje ryzyko, że niektóre NFT mogą być fałszywe lub oszukańcze. Konieczność upewnienia się co do autentyczności oraz oryginalności nabywanego NFT jest kluczową kwestią.

4. Brak Regulacji: Obecnie rynek NFT jest w dużej mierze nieuregulowany, co może prowadzić do ryzyka oszustw lub braku zabezpieczeń dla inwestorów.

5. Ograniczone Zastosowanie: NFT są nowym rynkiem, a ich długoterminowe zastosowanie i użyteczność mogą się różnić w zależności od kategorii aktywów i projektów.

    

   Dywersyfikacja portfela NFT poprzez inwestowanie w różne kategorie:

1. Sztuka Cyfrowa: Inwestowanie w NFT związane z dziełami sztuki może być ciekawym sposobem na posiadanie unikalnych cyfrowych dzieł, które potencjalnie zyskają na wartości z czasem.
2. Muzyka: NFT związane z muzyką pozwalają inwestorom na udział w karierze muzycznej artystów poprzez zakup cyfrowych albumów, singli czy praw do streamingów.
3. Gry Wideo: Inwestowanie w NFT związane z grami może obejmować postacie, przedmioty czy nieruchomości w wirtualnych światach, które mogą zyskać na wartości, jeśli gra zdobędzie popularność.
4. Wirtualne Nieruchomości: Dzięki NFT można inwestować w wirtualne nieruchomości w wirtualnych światach, które zdobywają popularność jako miejsca spotkań, rozrywki czy handlu.
5. Kolekcjonerskie Przedmioty: NFT mogą reprezentować wirtualne kolekcjonerskie przedmioty, takie jak karty, figurki czy odznaki, które mogą być atrakcyjne dla kolekcjonerów.

Analiza projektów NFT pod kątem potencjału artystycznego, zespołu twórczego i społeczności:

1. Potencjał Artystyczny: Przyglądanie się jakości artystycznemu i kreatywności projektu jest kluczowe. Dzieło, które wyróżnia się pod względem estetyki i innowacyjności, ma większe szanse na zdobycie popularności.

2. Zespół Twórczy: Analiza zespołu twórczego zaangażowanego w projekt NFT jest istotna. Doświadczenie, renoma i wcześniejsze osiągnięcia twórców mogą wpłynąć na wartość i sukces projektu.

3. Społeczność: Silna i zaangażowana społeczność może przyspieszyć popularność i adopcję projektu NFT. Sprawdzanie, czy projekt ma aktywną społeczność w mediach społecznościowych i platformach NFT, jest ważne.

4. Plan Rozwoju: Dokładne zrozumienie planu projektu NFT, jak również ewentualnych aktualizacji i długoterminowych celów, pozwala ocenić perspektywy projektu na przyszłość.

5. Unikalność i Rzadkość: Rzadkie lub unikalne NFT zwykle mają większą wartość. Ocenienie, czy projekt oferuje rzeczywiście unikalne aktywa, jest kluczowe.

   Rozważenie, jak rozwijać się będzie rynek NFT w najbliższych latach:

   Rynek NFT doświadczał niesamowitego wzrostu i zmian w ostatnich latach, a przyszłość tego rynku wydaje się pełna obietnic i możliwości. Oto niektóre kierunki, w których rynek NFT może się rozwijać:

6. Wielowarstwowe Platformy NFT: Biorąc pod uwagę obecne wyzwania związane z skalowalnością i kosztami transakcji na blockchainie, możemy oczekiwać rozwijania bardziej efektywnych i skalowalnych platform NFT, co pozwoli na obsługę większej liczby użytkowników.

7. Zastosowania Poza Sztuką i Rozrywką: Obecnie większość projektów NFT skupia się na sztuce, muzyce i grach. W przyszłości możemy spodziewać się rozwoju NFT w innych obszarach, takich jak edukacja, medycyna, nieruchomości, certyfikacja autentyczności produktów i wiele innych.

8. Interoperacyjność Między Platformami: Może dojść do zwiększenia interoperacyjności między różnymi platformami NFT, umożliwiając łatwiejsze przenoszenie aktywów między różnymi ekosystemami.

9. Lepsze Narzędzia Analizy i Oceny: W miarę jak rynek dojrzewa, pojawią się bardziej zaawansowane narzędzia i metody analizy, które pomogą inwestorom lepiej ocenić potencjał projektów NFT i podejmować bardziej przemyślane decyzje.

10. Ewolucja Formatów NFT: Projekty NFT mogą ewoluować w kierunku bardziej interaktywnych i dynamicznych form, co może wpłynąć na ich wartość i zastosowanie.

Perspektywa integracji NFT z tradycyjnymi rynkami finansowymi i gospodarczymi:

1. Tokenizacja Aktywów Tradycyjnych: Możemy spodziewać się, że tradycyjne aktywa, takie jak nieruchomości, akcje czy surowce, będą coraz częściej tokenizowane i reprezentowane jako NFT. To może przynieść większą płynność i dostępność do tych aktywów.

2. NFT w Marketingu i Reklamie: Firmy i marki mogą zaczęć wykorzystywać NFT jako narzędzie marketingowe, oferując unikalne aktywa, konkursy czy nagrody dla klientów.

3. Finansowanie DeFi za Pomocą NFT: DeFi (finanse zdecentralizowane) i NFT mogą się wzajemnie integrować, umożliwiając wykorzystanie NFT jako zabezpieczenia w protokołach DeFi.

4. Cyfrowe Prawa Własności Intelektualnej: NFT mogą dostarczyć lepsze rozwiązania dla utrzymania i udostępniania cyfrowych praw własności intelektualnej, co może mieć zastosowanie w przemyśle filmowym, muzycznym czy wydawniczym.

5. Lepsza Autentyczność Produktów: Integracja NFT z tradycyjnymi łańcuchami dostaw może pomóc w zapewnieniu autentyczności produktów i lepszym śledzeniu ich pochodzenia.

 

Studium przypadku: Sukces inwestycji w NFT

Historia osoby lub firmy, która odniosła sukces na rynku NFT, może służyć jako inspiracja dla innych inwestorów i entuzjastów. Przyjrzyjmy się przykładowemu przypadkowi:

Osoba: Alex, Kolekcjoner NFT i Inwestor

Alex, pasjonat nowych technologii i sztuki, zainteresował się rynkiem NFT wczesnym etapie jego rozwoju. Przyjrzyjmy się strategiom, które pomogły mu osiągnąć sukces:

1. Edukacja i Badania: Alex poświęcił wiele czasu na zgłębienie wiedzy na temat NFT, zrozumienie, jak działa technologia blockchain oraz analizę różnych projektów. Wykorzystywał fora internetowe, dyskusje społecznościowe i artykuły, aby poszerzyć swoją wiedzę.

2. Diversyfikacja Portfela: Zamiast skupiać się tylko na jednej kategorii NFT, Alex postanowił zdywersyfikować swój portfel. Inwestował w dzieła sztuki cyfrowej, muzyczne albumy oraz rzadkie przedmioty w grach wideo.

3. Wyszukiwanie Rzadkich i Wyjątkowych NFT: Alex skupił się na poszukiwaniu NFT o unikalnych właściwościach, takich jak prace artystów z niewielką liczbą dostępnych kopii lub przedmioty w grach o dużym potencjale.

4. Wykorzystywanie Sieci Społecznościowych: Alex aktywnie uczestniczył w społecznościach związanych z NFT na platformach społecznościowych. Pozwoliło mu to na zdobycie informacji o nowych projektach, trendach i potencjalnych okazjach inwestycyjnych.

5. Długoterminowa Wizja: Alex miał długoterminową perspektywę inwestycyjną. Nie nastawiał się na szybkie zyski, lecz na potencjalne wzrosty wartości swojego portfela w przyszłości.

6. Ocena Projektów: Przed dokonaniem inwestycji, Alex dokładnie analizował projekty NFT pod kątem ich potencjału artystycznego, historii twórczej oraz zaangażowania społeczności. Skupiał się na projektach, które miały solidne fundamenty.

W rezultacie, dzięki swojej edukacji, dywersyfikacji portfela i dokładnej analizie projektów, Alex osiągnął znaczący sukces na rynku NFT. Jego portfel NFT stale zyskiwał na wartości, a wybrane projekty przyniosły mu imponujące zyski. Kluczowym elementem jego sukcesu była ostrożność, badania i umiejętność identyfikowania projektów o potencjale.

Podsumowanie: Era NFT w Świecie Inwestycji

Era NFT przyniosła rewolucję na rynku finansowym, otwierając drzwi do nowych możliwości, tworzenia wartości i eksploracji cyfrowego świata. Inwestowanie w cyfrowe dzieła sztuki poprzez NFT to fascynująca opcja, która łączy pasję z potencjalnymi zyskami. Niemniej jednak, jak w przypadku każdej inwestycji, istnieją aspekty, które warto dokładnie rozważyć.

Nowe Możliwości:

1. Diversyfikacja Portfela: Inwestowanie w NFT oferuje możliwość urozmaicenia portfela inwestycyjnego, dodając cyfrowe aktywa do tradycyjnych aktywów finansowych.

2. Twórczość i Kultura: Dzięki NFT inwestorzy mogą uczestniczyć w tworzeniu i promocji dzieł artystycznych oraz kreatywnych projektów.

3. Potencjalne Zyski: Unikalność i rosnąca popularność NFT mogą prowadzić do wzrostu wartości, co może przynieść inwestorom długoterminowe korzyści.

Ryzyka i Rozważania:

1. Zmienność Cen: Rynki NFT są podatne na duże zmiany cen, co niesie ryzyko szybkich strat, jak i zysków.

2. Autentyczność: Zagwarantowanie autentyczności nabywanego NFT jest kluczowe, aby uniknąć oszustw.

3. Brak Regulacji: Brak regulacji może wpłynąć na bezpieczeństwo inwestycji oraz praw inwestorów.

4. Wartość Subiektywna: Wartość NFT często opiera się na subiektywnych ocenach artystycznych i trendach rynkowych.

Rekomendacje:

1. Badania i Edukacja: Zrozumienie, jak działa technologia blockchain oraz dokładna analiza projektów NFT, to klucz do podejmowania przemyślanych decyzji inwestycyjnych.

2. Diversyfikacja: Inwestowanie w różne kategorie NFT i unikanie skupiania się tylko na jednym projekcie może pomóc zminimalizować ryzyko.

3. Ostrożność i Krytyczne Myślenie: Bądź ostrożny, unikaj pośpiechu i pamiętaj, że inwestycje NFT nie są gwarantem zysków.

4. Przywiązanie do Pasji: Jeśli jesteś miłośnikiem sztuki czy kreatywności, inwestowanie w NFT może być nie tylko inwestycją, ale również sposobem na wspieranie twórców i artystów.

Podsumowując, era NFT otworzyła drzwi do niezwykłych inwestycji i kreatywnych możliwości. Jednak decyzje inwestycyjne w tej dziedzinie powinny być podjęte z rozwagą, badaniami i świadomością zarówno potencjalnych zysków, jak i ryzyk. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie tej przestrzeni, zachowanie zdrowego rozsądku i wyważone podejście do inwestowania w cyfrową sztukę za pomocą NFT.

 

 

Tulipomania a Dzisiejsze Bańki Spekulacyjne: Czy Mamy Się Czego Obawiać?

Historia jest pełna przykładów, które ukazują, że na rynkach finansowych emocje i irracjonalne decyzje mogą prowadzić do katastrofalnych skutków. Jednym z najbardziej znanych przypadków takiej sytuacji jest tulipomania, czyli szaleństwo cen tulipanów, które nawiedziło Holandię w XVII wieku. Dziś, w erze dynamicznych rynków finansowych i pojawienia się nowych aktywów, obserwujemy podobne tendencje w postaci bańkowych wzrostów cen kryptowalut czy akcji niektórych firm. Warto się zastanowić, co możemy wyciągnąć z historii tulipomanii i jakie lekcje można zastosować w analizie dzisiejszych bańek spekulacyjnych.

Tulipomania - Lekcja z Historii

Tulipomania była epoką, w której ceny tulipanów rosły w sposób zdumiewający. Cebulki tulipanów, zwłaszcza rzadkie odmiany, stały się obiektem gorących spekulacji. Inwestorzy z różnych warstw społecznych, uwikłani w szaleństwo cenowe, płacili za nie fortuny. Jednak ta bańka spekulacyjna gwałtownie pękła, prowadząc do dramatycznego załamania cen i spustoszenia portfeli inwestorów. Epizod ten jest doskonałym przykładem, jak irracjonalne decyzje, emocje i hossa mogą wpłynąć na rynki finansowe.

Podobieństwa i Różnice z Dzisiejszymi Bańkami Spekulacyjnymi

Obecnie obserwujemy podobne zjawiska, zwłaszcza w kontekście kryptowalut i rynków akcji. Ceny kryptowalut, takich jak Bitcoin czy Ethereum, często podlegają gwałtownym wahań, wykazując charakterystyki bańki spekulacyjnej. Również firmy technologiczne osiągają ekstremalne wyceny, często pomimo braku osiągnięć finansowych. To nieuchronnie przywołuje skojarzenia z tulipomanią. W obu przypadkach emocje, optymizm i brak racjonalnej oceny ryzyka przyczyniają się do nadmiernej ekscytacji rynkiem.

Czy Mamy Się Czego Obawiać?

Chociaż porównanie tulipomanii do dzisiejszych bańkowych wzrostów cen jest ciekawe, należy pamiętać, że współczesne rynki finansowe są bardziej skomplikowane i zglobalizowane. Inwestorzy mają dostęp do lepszych narzędzi analitycznych, które pozwalają na dokładniejsze badanie fundamentów inwestycji. Jednak wciąż istnieje ryzyko, że emocje i hossa mogą przeważać nad zdrowym rozsądkiem.

Nauka z Historii

Przypadek tulipomanii przypomina nam, że rynek finansowy jest napędzany przez psychologię mas i emocje inwestorów. Bańki spekulacyjne to element cyklu rynkowego, który obejmuje okresy wzrostów i spadków cen. Lekcja z historii jest jednoznaczna: fundamenty ekonomiczne powinny zawsze stanowić podstawę inwestycji, a emocje nie powinny zaciemniać zdolności racjonalnego myślenia.

**Podsumowanie:**

Przeszłość jest skarbnicą wiedzy, z której możemy czerpać nauki dla teraźniejszości i przyszłości. Choć różnice między tulipomanią a dzisiejszymi bańkami spekulacyjnymi są znaczne, to emocje, irracjonalność i spekulacja nadal stanowią czynniki wpływające na rynki finansowe. Kluczem do uniknięcia bańek spekulacyjnych jest zdrowy rozsądek, solidna analiza, a przede wszystkim świadomość ryzyka związanego z wysokimi cenami i dynamicznymi zmianami na rynkach finansowych.

Zakres przedmiotowy FinTech

 Równie trudne, jak zdefiniowanie zjawiska FinTech, jest określenie jego zakresu
przedmiotowego, tj. określenie, jakiego rodzaju technologie czy innowacyjne usługi
finansowe będą nim objęte. Dorfleitner, Hornuf, Schmitt i Weber stosując ujęcie
przedmiotowe wyodrębniają cztery segmenty FinTech [Dorfleitner i in. 2017, s. 7]
zajmujące się:
• finansowaniem, obejmujący: crowdfunding, usługi kredytowe i faktoring,
• zarządzaniem aktywami, obejmujący: handel społecznościowy (social trading),
zautomatyzowane doradztwo (robo-advice), osobiste doradztwo finansowe (per-
sonal financial management) oraz bankowość inwestycyjną (investment and
banking),
• świadczeniem usług płatniczych, obejmujący: alternatywne metody płatności,

technologię blockchain i kryptowaluty oraz inne fintechy.

Czwarty segment, który tworzą pozostałe fintechy obejmuje: świadczenie usług
ubezpieczeniowych, wyszukiwarki i porównywarki usług finansowych, dostarcza-
nie technologii informatycznych oraz infrastruktury i inne. Podział ten jednak wy-
daje się niespójny i obejmuje, obok innowacyjnych usług i technologii, także takie,
które są od dawna obecne i wykorzystywane/oferowane przez instytucje finansowe.

O wiele trafniejszej klasyfikacji sektora FinTech można dokonać w oparciu
o systematykę innowacji oraz nowoczesnych technologii zaproponowaną przez Ba-
zylejski Komitet Nadzoru Bankowego 

Większość innowacji ujętych na rys. 1 pojawiło się w ostatnich latach i zmie-
nia radykalnie sposób świadczenia usług finansowych. Są one przy tym oferowane głównie przez podmioty spoza sektora bankowego, i to nie tylko giganty techno-
logiczne, takie jak Google czy Samsung, ale przede wszystkim przez relatywnie
małe innowacyjne firmy technologiczne działające w wyspecjalizowanych niszach
rynkowych.
Uzupełnienie definicji FinTech, zwłaszcza w jej wąskim ujęciu, o zakres przed-
miotowy tego pojęcia umożliwia zidentyfikowanie sektora FinTech i należących
do niego firm z precyzją pozwalającą na gromadzenie danych na jego temat oraz
prowadzenie badań naukowych w tym obszarze.

 

Determinanty rozwoju FinTech

W ostatnich latach sektor FinTech cechuje dynamiczny rozwój, co powoduje,
że od początku XXI w. można mówić już o trzech generacjach FinTech3. Pierwsza
generacja – FinTech 1.0 – pojawiła się w połowie pierwszego dziesięciolecia XXI w.
wraz z pierwszą falą start-upów, które oferowały lepszy dostęp do istniejących
usług bankowych, a ich klientami docelowymi były same banki, jak również pod-
mioty, które konkurowały z bankami lub też ich celem było stworzenie zupełnie
nowych rynków usług finansowych. Od początku drugiej dekady XXI w. można
mówić o generacji FinTech 2.0. Banki dostrzegły wówczas możliwości, jakie dają
fintechy, i zaczęły współpracować, inwestować i wspierać rozwój podmiotów nale-
żących do tego sektora. Obecnie rozwija się FinTech 3.0 – w tej generacji same ban-
ki stają się fintechami, tworząc hybrydowe narzędzia, łączące tradycyjną banko-
wość z zaawansowanymi technologicznie rozwiązaniami (np. [Skinner 2016]).
Rozwój sektora FinTech stymulowany jest wieloma czynnikami, które można
rozpatrywać z perspektywy popytowej, podażowej oraz instytucjonalno-regulacyj-
nej. Podstawowym czynnikiem wspierającym rozwój FinTech jest dziś silny popyt
rynkowy. Wszechobecność dostępu do Internetu oraz możliwości zawierania trans-
akcji w czasie rzeczywistym przez użytkowników urządzeń z dostępem do Inter-
netu spowodowały wzrost oczekiwań klientów w odniesieniu do łatwości, wygody,
szybkości i kosztu usług finansowych [Financial Stability Board 2017]. Oczekiwa-
nia klientów korzystających z usług finansowych inspirowane są dzisiaj cyfrowymi
interfejsami dostarczanymi przez firmy technologiczne, takie jak Apple, Google,
Facebook itp. Zjawisko to wspierane jest trendem demograficznym – milenialsi,
czyli pokolenie Y, ukształtowane przez technologię i otwartość mediów społeczno-
ściowych, znajduje się obecnie na etapie życia, na którym potrzebują usług finanso-
wych. Tradycyjny model ich dostarczania nie zawsze im odpowiada i szukają alter-
natyw, które pasują do ich sposobu myślenia i stylu życia [Tikam 2016]. Co więcej,
jak wynika z badań przeprowadzonych w USA wśród milenialsów (The Millennial
Disruption Index), 73% ankietowych jest bardziej zainteresowanych usługami finansowymi oferowanymi przez firmy technologiczne, a 33% uważa, że w ogóle
nie potrzebuje banku [Viacom Media Networks 2013]. Zauważyć należy, że wkrót-
ce na rynek będzie wchodzić pokolenie Z – tzw. linkersi, czyli osoby urodzone
po 2002 r., które są pierwszą generacją od początku życia związaną z technologią
i które mogą nigdy nie skorzystać z usług tradycyjnej instytucji finansowej [Blair
2017]. Wzrost popytu na usługi FinTech jest również związany z faktem, że sek-
tor finansowy doświadczył poważnego „kryzysu zaufania” na skutek załamania
w światowych finansach w 2008 r., wskutek czego klienci zaczęli poszukiwać alter-
natywnych usług finansowych. W wielu przypadkach fintechy starały się wypeł-
nić tę lukę poprzez zapewnienie łatwych do zrozumienia, dostępnych, przyjaznych
użytkownikom oraz korzystnych kosztowo usług finansowych. Innowacyjne roz-
wiązania proponowane przez sektor FinTech wykazują ponadto pozytywne efekty
sieciowe, które wpływają na wzrost popytu [Financial Stability Board 2017].
Po stronie podażowej najważniejszym czynnikiem wspierającym rozwój Fin-
Tech jest technologia, która redefiniuje funkcjonowanie sektora finansowego oraz
sposób interakcji podmiotów oferujących takie usługi z klientami [DLA Piper
2018]. Technologia nie tylko otwiera możliwości biznesowe nowym podmiotom
rozpoczynającym działalność na rynku usług finansowych, ale również oferuje
rozwiązania umożliwiające tradycyjnym instytucjom finansowym obniżenie kosz-
tów i zwiększenie efektywności działania, będąc główną siłą napędową innowa-
cji finansowych. Technologie wykorzystywane przez sektor FinTech mogą wpły-
wać na ograniczenie niedoskonałości rynku poprzez m.in. ograniczenie problemu
asymetrii informacji (i związaną z tym kwestię agencji), redukcję kosztów trans-
akcyjnych i zmniejszenie barier wejścia na rynek [He i in. 2017]. Zjawiskiem cha-
rakterystycznym dla dzisiejszych czasów jest integracja różnych technologii, która
umożliwia rozwój innowacji procesowych (np. w usługach płatniczych) i prowadzi
do powstania nowych modeli biznesowych [Financial Stability Board 2017]. Firmy
z sektora FinTech, nieskrępowane tak restrykcyjnymi regulacjami jak banki, mają
możliwość szybkiego i elastycznego wychwytywania wartości nowych technologii
i przekształcania ich w nowe usługi, zgodnie z oczekiwaniami klientów [Szpringer
2017]. Innym charakterystycznym zjawiskiem jest szeroki zakres i szybkie tempo
adaptacji innowacji w sektorze usług finansowych. Rozwój technologii powodu-
je wzrost konkurencji dla tradycyjnych instytucji finansowych ze strony FinTech,
co sprzyja z jednej strony rozwojowi wewnętrznych programów innowacyjnych
prowadzonych np. przez banki, z drugiej zaś stwarza ogromny potencjał współpra-
cy (czy też koopetycji) banków i podmiotów z sektora FinTech, które coraz częściej
stają się akceleratorem, a nie zagrożeniem dla rozwoju banków [PwC 2017].
Ważnym czynnikiem wspierającym rozwój sektora FinTech jest dziś coraz
bardziej przyjazne i proaktywne nastawienie organów regulacyjno-nadzorczych
i niektórych rządów do tego zjawiska. Organy regulacyjne proponują nowe rozwią-
zania legislacyjne i ułatwienia, takie jak np. piaskownice regulacyjne (regulatory
sandbox), czyli specjalnie wydzielone środowisko prawno-organizacyjne, w którym

wybrane podmioty, zarówno start-upy, jak i duże instytucje finansowe, poszukują-
ce nowych modeli biznesowych mogą tworzyć i testować innowacyjne rozwiąza-
nia przed formalnym wypełnieniem wymogów w procesie licencyjnym lub przy
ograniczonych wymogach regulacyjnych [Krzysztoszek 2017; Narodowy Bank Pol-
ski 2017]. Działania wspierające rozwój FinTech są widoczne np. na poziomie Unii
Europejskiej, gdzie dąży się m.in. do opracowania kompleksowej strategii FinTech
oraz zmniejszenia niepewności regulacyjnej dla podmiotów z tego sektora [Parla-
ment Europejski 2017].

FinTech jest zjawiskiem transformującym współczesny sektor usług finansowych
oraz intensyfikującym procesy w nim zachodzące, m.in. poprzez wymuszanie
na tradycyjnych instytucjach finansowych redefinicji modeli biznesowych oraz po-
rzucenie dotychczasowej „ortodoksji” działania. Nowy paradygmat technologiczny,
związany z powszechnym wykorzystywaniem technologii informacyjnych, dopro-
wadza do zmiany paradygmatu modelu pośrednictwa finansowego. Sektor finanso-
wy od zawsze podlegał przeobrażeniom wraz z pojawiającymi się innowacjami
technologicznymi, jednak współcześnie zmiany te mają charakter przełomowy
i prowadzą do powstania nowego ekosystemu finansowego, w którym obok trady-
cyjnych instytucji działają podmioty spoza sektora finansowego, przeobrażające
sposób świadczenia usług finansowych.
Rozwój FinTech ma charakter dynamiczny i emergentny, co powoduje trudno-
ści definicyjne i klasyfikacyjne. Zdefiniowanie pojęcia FinTech jest jednak ważne
dla praktyków, ale przede wszystkim dla prowadzonego obecnie dyskursu w środo-
wisku naukowym. Bez sprecyzowania jego zakresu niemożliwe jest bowiem prowa-
dzenie badań naukowych w tym obszarze. Osiągnięcie konsensusu co do definicji
tak wieloznacznego pojęcia, jakim jest FinTech, nie jest łatwe, wydaje się jednak,
że zaproponowane wąskie ujęcie, wykorzystujące podejście podmiotowe, będzie
przydatne nie tylko w analizie teoretycznej, lecz również w prowadzeniu badań em-
pirycznych.
Zdefiniowanie zjawiska FinTech oraz określenie jego zakresu przedmiotowe-
go jest równie trudne, jak zidentyfikowanie wszystkich determinant jego rozwoju.
Zaprezentowane w niniejszym artykule, z perspektywy popytowej, podażowej oraz
instytucjonalno-regulacyjnej, czynniki stymulujące rozwój FinTech – nie wyczer-
pują zatem problematyki i stanowią asumpt do dalszych, pogłębionych badań